Skuteczne działania nakierowane są na regularne monitorowanie efektów projektów, które są realizowane oraz wskazanie tym samym przyszłych możliwości ich rozwoju. W tym celu przeprowadzane są badania ewaluacyjne, które pozwalają na trafne planowanie oraz wdrążanie interwencji społecznych. Badania takie mają określić, w jaki sposób zaproponowane działanie, pozwoli na osiągnięcie zdefiniowanych celów programowych.
Co osiąga się dzięki ewaluacji?
Podejmując się tego typu badań, należy najpierw we właściwy sposób ustalić cel badania, czyli zdefiniować problem podlegający procesowi badawczemu, a następnie wybrać wskaźniki, które w najwyższym stopniu oddają charakter badanego problemu. Ewaluację można przeprowadzić w takich celach, jak:
- zwiększenie efektywności zarządzania i realizowania projektów/programów;
- podnoszenie jakości projektów/programów poprzez wyodrębnienie ich mocnych i słabych stron;
- ustalenie potrzeb i oczekiwań beneficjentów;
- zbadanie, w jakim stopniu wstępne założenia zostały zrealizowane.
Na co zwraca się uwagę w procesach ewaluacyjnych?
O przywołanym badaniu można powiedzieć, że jest ono w głównej mierze działaniem, nakierowanym na podnoszenie skuteczności projektów czy programów w przyszłości. Ewaluacja w swoim zakresie bierze pod uwagę:
- koszty, które zostały poniesione, aby móc wdrążyć program w życie;
- szereg działań, które umożliwiły realizację programu/procesu;
- skutki podejmowanych działań;
- wpływ zrealizowanego programu/projektu na odbiorców oraz ich środowisko.
Metody wykorzystywane w procesach badawczych
Realizując badania ewaluacyjne, warto wybrać taką metodę badawczą, która pozwoli na łatwy i sprawny kontakt z odbiorcami badania, a przy tym da szansę na szybkie pozyskanie i analizowanie wyników cieszących się wiarygodnością. Warto zwrócić uwagę na zastosowanie w procesie badawczym:
- metod ilościowych (np. wywiadów telefonicznych lub z wykorzystaniem urządzeń mobilnych);
- metod jakościowych (indywidualne wywiady pogłębione lub zogniskowane wywiady fokusowe);
- metod obserwacyjnych np. Tajemniczy Klient;
- studium przypadków.
Czym jest tzw. efekt netto?
Wyżej wymienione metody pozwalają na spojrzenie na badane zagadnienie z różnych perspektyw. Jednak realizując tego typu badania, należy wziąć pod uwagę tzw. efekt netto tj. oszacować, w jakim stopniu realizowany program/projekt przyczynił się do wystąpienia danej zmiany (przy uwzględnieniu, że zmiana ta nie mogła nastąpić w inny sposób).